Poczet rektorów

Poczet rektorów poznańskiej Akademii Muzycznej (1920-2020)

Stuletnia historia Akademii Muzycznej im. I. J. Paderewskiego jest nierozerwalnie związana z osobami, które stały na czele tej instytucji w latach 1920-2020. W gronie trzynastu dyrektorów, a od 1945 roku rektorów uczelni znajdowali się wybitni muzycy – instrumentaliści, dyrygenci, chórmistrzowie oraz muzykolodzy i teoretycy muzyki.

Uroczysta inauguracja działalności Państwowej Akademii i Szkoły Muzycznej odbyła się 16 października 1920 roku. Uruchomienie w Poznaniu pierwszej polskiej państwowej szkoły muzycznej po odzyskaniu niepodległości było poprzedzone pracami organizacyjnymi i programowymi, którymi kierował prof. dr Henryk Opieński. Urodził się w 1870 roku w Krakowie. Był wszechstronnie wykształconym muzykiem – kompozytorem, muzykologiem, skrzypkiem, dyrygentem i publicystą muzycznym. Kształcił się w Konserwatorium Muzycznym w Krakowie, doskonalił swoje umiejętności w Paryżu i Berlinie. Muzykologię studiował w Lipsku, gdzie w 1914 roku pod kierunkiem Hugo Riemanna uzyskał stopień doktora na podstawie dysertacji pt. Beiträge zu Valentin Bakwarks Leben und Werken. 

Prowadził jako dyrygent orkiestry we Lwowie i w Warszawie, rozwijał aktywność pedagogiczną w Warszawskim Instytucie Muzycznym. Lata I wojny światowej spędził w Szwajcarii, gdzie kierował koncertującym w wielu krajach Europy chórem Motet et Madrigal.

Opieński został pierwszym dyrektorem Akademii w Poznaniu, której struktura oparta była na trzystopniowości procesu nauczania i obejmowała kurs początkowy, kurs licealny oraz kurs akademicki w zakresie teorii muzyki, gry na instrumentach, śpiewu, muzyki kościelnej i dramatu. Sam Opieński uczył kompozycji, przedmiotów teoretycznych, kierował uczelnianym chórem i orkiestrą. Skupił wokół instytucji grupę wybitnych muzyków, tworzących fachowe grono pedagogiczne gwarantujące wysoki poziom edukacji. W gronie profesorskim znaleźli się m.in. kompozytorzy – Feliks Nowowiejski, ks. Wacław Gieburowski, Łucjan Kamieński, Stanisław Wiechowicz, pianistka – Gertruda Konatkowska, skrzypek – Zdzisław Jahnke, wiolonczelista – Dezyderiusz Danczowski, kontrabasista – Adam B. Ciechański, klarnecista – Józef Madeja, śpiewacy – Michał Prawdzic, Maria Trąmpczyńska, Hugo Zathey. Niestety, kiedy w 1922 roku uczelnia została przemianowana na Państwowe Konserwatorium Muzyczne, zredukowano niektóre kierunki kształcenia, a w 1926 roku – po odebraniu uprawnień akademickich, co w znacznym stopniu przekreślało zaplanowany przez Opieńskiego i sprawnie realizowany program artystyczno-dydaktyczny – pierwszy dyrektor zrezygnował z pełnionej funkcji i powrócił do Szwajcarii, gdzie zmarł w 1942 roku.

W latach 1926-1929 na czele Konserwatorium Poznańskiego stał Zygmunt Butkiewicz – wiolonczelista i kameralista, urodzony w 1872 roku w Kaczanowie k. Lidy w dawnej guberni wileńskiej. Wykształcenie muzyczne zdobywał w szkołach Kijowa i Lipska. Do 1923 roku przebywał głównie w Rosji. Jako ceniony solista koncertował na estradach europejskich, był członkiem Kwartetu Petersburskiego, występował jako kameralista m.in. z Sergiuszem Rachmaninowem, był adresatem dedykowanych mu przez Mieczysława Karłowicza utworów na wiolonczelę i fortepian.

Za dyrekcji Butkiewicza Konserwatorium – pomimo odgórnego ograniczenia zakresu kształcenia – wyróżniało się wybitnymi dokonaniami artystycznymi pedagogów i studentów, w tym realizacjami dzieł wokalno-instrumentalnych, takich jak m.in. oratorium Eliasz Mendelssohna. Szczególnie wysoko ocenionym wydarzeniem artystycznym – nie tylko w Poznaniu, ale także w skali ogólnopolskiej – była prezentacja Stabat Mater Szymanowskiego. Polska premiera tej kompozycji była szczególna również ze względu na fakt, że było to również pierwsze wykonanie w obecności kompozytora, który o interpretacji swojej muzyki wyrażał się w słowach najwyższego uznania. Butkiewicz po ustąpieniu z funkcji dyrektora pracował jako pedagog w klasie wiolonczeli w Konserwatorium Poznańskim. Występował jako kameralista wspólnie z Gertrudą Konatkowską, Zdzisławem Jahnke i Zygmuntem Lisickim. 

Zmarł w Poznaniu w 1935 roku.

Kolejno, w 1929 roku na czele poznańskiej uczelni stanął prof. Zdzisław Jahnke – skrzypek, kameralista, dyrygent, kompozytor, który jako profesor klasy skrzypiec należał do grona wykładowców Szkoły od początku jej funkcjonowania. Był rodowitym poznaniakiem, urodzonym w 1895 roku. Wykształcony w konserwatoriach Berlina i Genewy, koncertował w miastach polskich, w Niemczech, Szwajcarii i we Francji. Stworzył jeden z najwybitniejszych w kraju zespołów kameralnych – Kwartet Polski oraz zorganizował Miejskie Konserwatorium Muzyczne w Bydgoszczy, w którym pełnił obowiązki dyrektora do roku 1927.

Jahnke przejął Konserwatorium Poznańskie w okresie niezwykle trudnym pod względem organizacyjnym, lokalowym i kadrowym. Miało to miejsce, gdy Czesław Marek a następnie Eugeniusz Morawski – kierowani do Poznania przez Ministerstwo Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego – odrzucili propozycje objęcia stanowiska szefa poznańskiej uczelni. Jahnke, prowadząc tę instytucję do wybuchu II wojny światowej, przyczynił się do ustabilizowania oraz rozwoju harmonijnej działalności artystycznej i dydaktycznej. Pozyskał też pedagogów: kompozytorów – Stefana Bolesława Poradowskiego, Kazimierza Sikorskiego, Tadeusza Szeligowskiego, muzykologów – Zygmunta Latoszewskiego, Zygmunta Sitowskiego, altowiolistę – Jana Rakowskiego. Poznańska publiczność mogła uczestniczyć w koncertach Konserwatorium, słuchając m.in. Rapsodii litewskiej Karłowicza, Sonetów krymskich Moniuszki, Stepu Noskowskiego, dzieł kameralnych Beethovena, Brahmsa, Hindemitha. Do roku 1939 poznańską uczelnię ukończyło ponad 130 absolwentów, którzy jako wysoko kwalifikowani muzycy różnych specjalności mieli znaczący wpływ na kształt polskiego życia kulturalnego II Rzeczypospolitej, a po wojnie stworzyli podstawową kadrę artystyczną dla poznańskiej i polskiej muzyki.

Po zakończeniu działań wojennych rekonstrukcję instytucji powierzono ponownie prof. Zdzisławowi Jahnkemu. 1 października 1945 roku – z Jahnkem jako rektorem – rozpoczął się nowy rozdział dziejów poznańskiej uczelni, noszącej odtąd nazwę Wyższej, a od 1947 roku Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej. Nazwa ta w wyraźny sposób definiowała akademizację szkolnictwa artystycznego w Polsce. W odróżnieniu od okresu przedwojennego, kiedy uczelnia kilkakrotnie zmieniała lokalizację, jej siedzibą stał się budynek dawnego Domu Ewangelickiego przy ul. Św. Marcin 87. Strukturę organizacyjną konstytuowały cztery wydziały: Wydział I – Teorii Specjalnej i Kompozycji, Wydział II – Instrumentalny, Wydział III – Wokalny i Wydział IV – Nauczycielski. Na stanowiska profesorów powrócili liczni przedwojenni wykładowcy; objęli także obowiązki pedagogiczne m.in.: pianiści – Raul Koczalski, Wacław Lewandowski, Władysław Kędra, Hanna Rudnicka-Kruszewska, Stanisław Szpinalski, śpiewacy – Halina Dudicz-Latoszewska, Maria Janowska-Kopczyńska, Karol Urbanowicz, muzykolodzy – Witold Rogal, Marian Sobieski, Maria Szczepańska, chórmistrz – Edmund Maćkowiak. Zdzisław Jahnke prowadził – oprócz klasy skrzypiec – także studencką orkiestrę symfoniczną. Po ustąpieniu ze stanowiska rektora nadal pracował w uczelni, pełniąc funkcje kierownika Katedry Instrumentów Smyczkowych od 1949 roku i dziekana Wydziału Instrumentalnego w latach 1950-1960. 

Zmarł w Poznaniu w 1972 roku.

Lata 1948-1951 to okres rektoratu prof. dr. Zygmunta Sitowskiego – muzykologa, pianisty, publicysty muzycznego, urodzonego w 1906 roku w Krakowie. Ukończył Konserwatorium Poznańskie w klasie fortepianu. Studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim i był jej pierwszym absolwentem, a następnie asystentem na tym kierunku. Doktoryzował się w roku 1933 na podstawie pracy pt. Mit Orfeusza w reformie florenckiej. Współdziałał z Łucjanem Kamieńskim w zakresie badań etnomuzykologicznych nad polskim folklorem muzycznym, zbierając pieśni ludowe m.in. z regionu Pienin. W latach 1933-1939 powrócił do Konserwatorium Poznańskiego w charakterze pedagoga. Był także recenzentem muzycznym, współpracującym z gazetami poznańskimi i czasopismami ogólnopolskimi, prelegentem, a także pianistą akompaniatorem.

Po wojnie w poznańskiej Wyższej Szkole Muzycznej Sitowski prowadził wykłady z historii muzyki oraz seminarium prelekcji i krytyki. W czasie, kiedy stał na czele uczelni, w jej ramach działała – na prawach autonomii – Wyższa Szkoła Operowa kierowana przez Tadeusza Szeligowskiego, kształcąca na wydziałach: solistycznym, chórowym i korepetytorskim. W formie estradowej lub teatralnej realizowane były m.in. Alcesta Lully’ego, Wesele Figara Mozarta oraz Don Pasquale Donizettiego. Ostatnie z wymienionych dzieł zaprezentowane zostało z sukcesem na scenie poznańskiej Opery. 

Rekonstrukcji poddano Wydział Nauczycielski, a w kolejnych latach następowały dalsze przekształcenia jego nazwy i zakresu pracy pedagogicznej. Zygmunt Sitowski po zakończeniu kadencji rektorskiej pełnił w latach 1951-1961 obowiązki dziekana Wydziału Kompozycji, Teorii Muzyki i Dyrygentury oraz nadzorował prace badawcze prowadzone przez teoretyków muzyki, dotyczące m.in. słownika muzyków i działaczy muzycznych Wielkopolski. 

Zmarł w Poznaniu w roku 1964.

Okres kadencji prof. Wacława Lewandowskiego, pianisty i publicysty muzycznego, to lata 1951-1961. Urodził się w Warszawie w 1888 roku. Odbywał studia w zakresie nauk ekonomicznych w St. Gallen w Szwajcarii, a później studia pianistyczne w Warszawie, zwieńczone dyplomem Konserwatorium Muzycznego w Lipsku w roku 1914. Następnie – równolegle z intensywną aktywnością koncertową – pracował jako pedagog gry fortepianowej w Warszawie (1914-1918) oraz w kolejnych latach w Łodzi (1918-1937) i we Lwowie (1931-1936). W Poznaniu osiedlił się w 1937 roku i związał z Konserwatorium. Uczył ponadto w szkołach muzycznych w Bydgoszczy i Toruniu (1938-1939).

Po wojnie podjął pracę w Wyższej Szkole Muzycznej jako profesor klasy fortepianu, pełnił także obowiązki kierownika Katedry Fortepianu w latach 1958-1961. Był organizatorem i pierwszym dyrektorem Średniej Szkoły Muzycznej w Poznaniu, która rozpoczęła działalność w 1945 roku. Pracował także w Miejskim Konserwatorium w Bydgoszczy (1945-1947). Kontynuował występy artystyczne, działał jako krytyk i publicysta muzyczny.

Podczas rektoratu Lewandowskiego w uczelni dokonywały się liczne przemiany strukturalne: rozbudowa siatki godzin, zwiększanie liczby specjalności na poszczególnych wydziałach, tworzenie katedr, uruchomienie studiów wieczorowych na Wydziale Pedagogicznym dla pracujących nauczycieli. Do grona pedagogów akademickich dołączyli w tym okresie m.in.; kompozytorzy – Florian Dąbrowski i Andrzej Koszewski, dyrygenci – Walerian Bierdiajew, Stanisław Wisłocki, Bohdan Wodiczko, pianistka – Olga Iliwicka-Dąbrowska. Szkoła intensywnie uczestniczyła w poznańskim życiu artystycznym. Prezentowano studenckie spektakle operowe lub montaże estradowe dzieł scenicznych, takich jak: Uprowadzenie z seraju i Don Giovanni Mozarta, Rigoletto Verdiego, Eugeniusz Oniegin Czajkowskiego, Bal maskowy Verdiego. Chór uczelniany współuczestniczył – wraz z Filharmonią Poznańską – w wykonaniu np. IX Symfonii Beethovena czy Harnasiów Szymanowskiego i wspólnie ze Studencką Orkiestrą Symfoniczną przedstawił oratorium Raj i Peri Schumanna. Wacław Lewandowski po przejściu na emeryturę nadal pracował w uczelni. 

Zmarł w Poznaniu w 1971 roku.

W roku 1961 na czele Szkoły stanął prof. Edmund Maćkowiak – dyrygent chóralny, kompozytor, działacz śpiewaczy – urodzony w wielkopolskich Gułtowach w 1903 roku. Kształcił się w dziedzinie pedagogiki w Seminarium Nauczycielskim w Rogoźnie i Konserwatorium w Poznaniu oraz na Uniwersytecie Poznańskim, gdzie w 1929 roku uzyskał dyplom nauczyciela szkół średnich. Równolegle uczył muzyki w VII Szkole Miejskiej w Poznaniu, a następnie w Gimnazjum i Seminarium Nauczycielskim w Czarnkowie. Od 1937 roku do wybuchu II wojny światowej działał w – należącym wówczas do Niemiec – Bytomiu, gdzie pracował w polskim gimnazjum, prowadził szkolny chór i orkiestrę, organizował koncerty muzyki polskiej i współredagował pisma chóralne.

Od 1947 roku związał swoje losy zawodowe z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Poznaniu. Prowadził zajęcia z dyrygentury chóralnej, teorii muzyki oraz metodyki nauczania. Był także dyrygentem studenckiego chóru. Wypracował profil organizacyjny i dydaktyczny Wydziału Pedagogicznego, późniejszego Wydziału Wychowania Muzycznego. Był dwukrotnie dziekanem, w latach 1950-1960 i 1967-1971, oraz kierował utworzoną z jego inicjatywy Katedrą Problematyki Wychowania Muzycznego w latach 1961-1971.

Podczas kadencji Maćkowiaka – trwającej do 1967 roku – oddziaływanie naukowe i artystyczne Szkoły poszerzyło swój zasięg o ówczesne Województwo Szczecińskie na skutek uruchomienia Punktu Konsultacyjnego w Szczecinie w zakresie Wychowania Muzycznego, w formie studiów wieczorowych. Z inicjatywy poznańskich studentów powstały dwa zespoły kameralne: Zespół Madrygalistów – późniejszy Chór „Motet et Madrigal” – oraz Orkiestra Kameralna prowadzona przez Agnieszkę Duczmal – obecnie Orkiestra Kameralna Polskiego Radia „Amadeus”. Zapoczątkowana została akcja upowszechniania muzyki poza Poznaniem, m.in. w Zagłębiu Konińskim. Na liście dzieł znajdujących się w repertuarze koncertów Szkoły znalazły się m.in. Aleko Rachmaninowa i Straszny dwór Moniuszki. Dla uhonorowania 40-lecia działalności uczelni odbył się w stolicy Wielkopolski Ogólnopolski Zjazd Wyższych Szkół Muzycznych.

Edmund Maćkowiak zmarł w Poznaniu w 1971 roku.

Na lata 1967-1981 przypadła czternastoletnia kadencja rektora prof. Stefana Stuligrosza – dyrygenta, chórmistrza, muzykologa, kompozytora, urodzonego w 1920 roku w Poznaniu. Studiował muzykologię na Uniwersytecie Poznańskim oraz śpiew solowy i dyrygenturę w poznańskiej Wyższej Szkole Muzycznej. Był wybitnym chórmistrzem, kierownikiem artystycznym Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej „Poznańskie Słowiki”. Zespół koncertował niemal na wszystkich kontynentach, a jego repertuar obejmował ponad 1000 urozmaiconych stylistycznie utworów a cappella i wokalno-instrumentalnych. Szczególnie cenione przez słuchaczy były interpretacje dzieł doby renesansu i baroku. Był związany z Polskim Radiem jako kierownik Działu Muzycznego Rozgłośni Poznańskiej (1956-1962)

W poznańskiej uczelni Stuligrosz pracował przez trzydzieści lat, prowadząc klasy dyrygentury chóralnej i dyrygentury symfonicznej. Pełnił funkcje kierownicze, m.in. dziekana Wydziału Wokalnego w latach 1964-1967, a przez pięć kolejnych kadencji był rektorem. Okres ten upłynął pod znakiem dalszego rozszerzania zakresu aktywności naukowej i dydaktycznej Szkoły. Na Wydziale I powołano Katedrę Chóralistyki, której Stuligrosz był kierownikiem w latach 1972-1982. Na Wydziale II, z inicjatywy Jerzego Zgodzińskiego wyodrębniono – jedyny wówczas w Polsce na poziomie akademickim – Zakład Perkusji, uruchomione zostały ponadto studia w dziedzinie lutnictwa artystycznego, akordeonu i gitary klasycznej. Na Wydziale III rozpoczęła działalność Katedra Wokalistyki, a w gronie pedagogów znaleźli się wybitni śpiewacy, m.in. Antonina Kawecka, Irena Winiarska, Marian Kouba i Stanisław Romański. W ramy Wydziału IV włączono Sekcję Rytmiki, a w Punkcie Konsultacyjnym w Szczecinie umożliwiono studia wieczorowe w Sekcji Pedagogiki Instrumentalnej. Nawiązane zostały kontakty z wybitnymi artystami oraz pedagogami z Polski i zagranicy, którzy w poznańskiej Szkole prowadzili kursy mistrzowskie i wykłady; ta forma dokształcania i doskonalenia się studentów oraz pedagogów w bardzo szerokim zakresie kontynuowana jest do dzisiaj. 

Razem z Towarzystwem Muzycznym im. H. Wieniawskiego w Poznaniu zorganizowano – odbywające się nadal – konkursy ogólnopolskie: Wiolonczelowy im. Dezyderiusza Danczowskiego, Kontrabasowy im. Adama Bronisława Ciechańskiego, Altówkowy im. Jana Rakowskiego oraz Skrzypcowy im. Zdzisława Jahnkego, a także – współorganizowany przez Związek Artystów Lutników – Konkurs Lutniczy im. Zdzisława Szulca, obecnie im. Włodzimierza Kamińskiego. Bardzo bogata i różnorodna była aktywność artystyczna pedagogów i studentów uczelni, a lista prezentowanych dzieł jest długa i imponująca. To – dla przykładu: Symfonia g-moll Mozarta, Symfonia h-moll „Niedokończona” Schuberta, V Symfonia d-moll Szostakowicza; Ad Matrem Góreckiego, List do Marc Chagalla Wiechowicza, sceniczna realizacja Czarodziejskiego fletu Mozarta. 

Warto wspomnieć, że podczas tego rektoratu podjęte zostały starania związane z rozbudową Szkoły, niestety w tamtym czasie niemożliwe do zrealizowania, a na 60-lecie uczelni – w listopadzie 1980 roku – Senat zdecydował o nadaniu tej instytucji imienia Ignacego Jana Paderewskiego. 

Stefan Stuligrosz zmarł w 2012 roku w Puszczykowie. 

Kolejnym rektorem był prof. dr hab. Waldemar Andrzejewski – pianista i kameralista. Urodził się w Poznaniu w 1938 roku. Studia pianistyczne odbył w Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Występował w Polsce oraz m.in. w Belgii, Holandii i we Włoszech. Uczestniczył w prestiżowych festiwalach, brał udział w koncertach upowszechniających muzykę oraz imprezach Pro Sinfoniki. W programie swoich występów uwzględniał najnowsze kompozycje, w tym także prawykonania. Jako pedagog związany był z Liceum Muzycznym im. M. Karłowicza i Szkołą Talentów przy Zespole Szkół Muzycznych w Poznaniu. Współpracował z kaliską Filią Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, prowadząc klasę fortepianu. 

Andrzejewski trzykrotnie piastował funkcję prorektora uczelni w latach 1972-1981 oraz – po zakończeniu kadencji rektorskiej – od 1987 roku prowadził Katedrę Fortepianu. Niemal zaraz po objęciu przez niego stanowiska rektora wydarzeniem istotnym dla historii Szkoły stało się jej przemianowanie na Akademię Muzyczną im. I. J. Paderewskiego w grudniu 1981 roku.

Do zakończenia kadencji w roku 1987 Akademia podjęła współpracę i wymianę artystyczną z wyższymi szkołami muzycznymi Hamburga i Hanoweru oraz z Konserwatorium Moskiewskim. Dużą aktywnością artystyczną cechowały się zespoły studenckie, prezentując szerokie spektrum repertuarowe. Orkiestra wykonała m.in. III Symfonię Es-dur „Eroicę” Beethovena, IX Symfonię e-moll „Z Nowego Świata” Dvořáka, Symfonię d-moll Francka, II Symfonię Pendereckiego. Chór wraz z poznańskimi filharmonikami współinterpretował np. Requiem c-moll Cherubiniego, Requiem d-moll Mozarta, Veni Creator Szymanowskiego. W 1986 roku – z inicjatywy pedagogów Wydziału Wychowania Muzycznego – zorganizowano pierwszą edycję Ogólnopolskiego Konkursu Dyrygentów Chóralnych; obecnie imprezie tej patronuje prof. Stanisław Kulczyński. 

Rektorat prof. dr. hab. Stanisława Kulczyńskiego przypadł na lata 1987-1993. Kulczyński – dyrygent chóralny i popularyzator muzyki – urodził się w Poznaniu w 1933 roku. W uczelni poznańskiej ukończył Wydział Pedagogiczny i podjął obowiązki nauczyciela teorii muzyki i dyrygowania oraz prowadzenia chóru w Średniej Szkole Muzycznej w rodzinnym mieście. Wykładał na Podyplomowym Studium Chórmistrzowskim przy Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz współpracował z Kolegium Nauczycielskim w Lesznie.

Był długoletnim kierownikiem Chóru Mieszanego Studentów Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, z którym koncertował w wielu krajach Europy. Na najwyższe uznanie zasługiwały jego interpretacje muzyki współczesnej. Kulczyński prowadził także aktywną działalność prelegencką, m.in. występując w cyklicznych programach telewizyjnych „Co to jest?” oraz „Śpiewnik domowy”. 

W poznańskiej Akademii Muzycznej pracował od 1968 roku, ucząc dyrygentury chóralnej i kierując ogólnoszkolnym chórem. Był dziekanem Wydziału IV w latach 1978-1981 i dwukrotnie prorektorem w latach 1978-1984. Kierował Katedrą Chóralistyki od 1982 roku oraz Katedrą Prowadzenia Zespołów Wokalno-Instrumentalnych od 1983 roku.

Podczas kadencji rektorskiej Kulczyńskiego Akademia nawiązała dalsze kontakty zagraniczne – z uczelniami w Kolonii, Rydze i Wiedniu. Nastąpiło także rozszerzenie działalności pedagogicznej w Filii szczecińskiej o studia dzienne na Sekcji Pedagogiki Instrumentalnej i na Wydziale Wychowania Muzycznego. Uczelnia stawała się coraz bardziej znaczącym ośrodkiem życia muzycznego w Poznaniu, realizując takie pozycje symfoniczne, jak m.in. II Symfonia D-dur Brahmsa, Krzesany Kilara, Symfonia „Polonia” Paderewskiego, Epitafium na śmierć Karola Szymanowskiego Szeligowskiego oraz utwory wokalno-instrumentalne, jak m.in. Stworzenie świata Haydna, Milda Moniuszki, Dafnis i Chloe Ravela czy dzieła operowe, jak m.in. Dyrektor teatru Mozarta i Siostra Angelica Pucciniego. 

Opracowany został „Program rozbudowy Akademii Muzycznej”, a w 1989 roku projekt autorstwa Jerzego Gurawskiego zakwalifikowano do realizacji. 

Kulczyński zmarł w Poznaniu w 2011 roku. 

W latach 1993-1999 Akademią kierował prof. dr hab. Mieczysław Koczorowski – oboista i kameralista. Był poznaniakiem urodzonym w roku 1938. Po ukończeniu studiów na Wydziale Instrumentalnym poznańskiej uczelni uzupełniał swoje umiejętności w Konserwatorium Paryskim i Akademii Muzycznej w Pradze. Pracował jako oboista w orkiestrze Teatru Wielkiego w Poznaniu, a następnie był pierwszym oboistą Filharmonii Poznańskiej i kierownikiem Oktetu Dętego „Poznańscy Kameraliści”. Współpracował z Collegium Musicorum Posnaniensium i Kwartetem Wilanowskim. 

Jako nauczyciel gry na oboju pracował w poznańskich szkołach muzycznych I i II stopnia, a od 1963 roku związał się z Wyższą Szkołą Muzyczną w Poznaniu. Dwukrotnie był prorektorem: ds. studenckich w latach 1981-1987 oraz ds. artystycznych w latach 1990-1993. Kierował Katedrą Instrumentów Dętych od roku 1983 oraz prowadził Kwintet Dęty Pedagogów Akademii Muzycznej. Ponadto współpracował z bydgoską Akademią Muzyczną im. F. Nowowiejskiego.

Za jego rektoratu na Wydziale I wyodrębniono Zakład Teorii Muzyki, którego pracownicy m.in. reaktywowali działalność wydawniczą w postaci Zeszytów Naukowych. Na Wydziale Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Rytmiki powołano – w 1997 roku – Zakład Muzyki Kościelnej. Znacznie rozszerzył się zakres współpracy Akademii z zagranicą, m.in. dzięki członkostwu w ABAM, czyli Stowarzyszeniu Akademii Muzycznych Krajów Nadbałtyckich, oraz w związku z działalnością w Association Européenne des Conservatoires. 

Aktywność artystyczna pedagogów i studentów uczelni odbierana była przez poznańskich melomanów z zainteresowaniem i uznaniem. Można było posłuchać np. Popołudnia fauna Debussy’ego, kantaty Alles, was ihr tut Buxtehudego, Beatus vir Góreckiego, Requiem Faurégo, a studencka scena operowa zrealizowała m.in. jednoaktową operę Pucciniego pt. Gianni Schicchi. Zainicjowane zostały – odbywające się co roku, w lipcu i sierpniu, cieszące się niesłabnącym powodzeniem – Letnie Koncerty Ratuszowe, obecnie Scena Letnia w Akademii – z udziałem studentów, pedagogów, absolwentów i zaproszonych gości. 

Po przekazaniu Akademii przez Władze Miasta Poznania terenu pod dobudowę do istniejącego obiektu nowych pomieszczeń dydaktycznych, 6 października 1994 roku wbudowany został akt erekcyjny, co było równoznaczne z rozpoczęciem intensywnych prac inwestycyjnych, także modernizacji starego gmachu. 

Mieczysław Koczorowski zmarł w Poznaniu w 2018 roku. 

Kolejny rektor prof. dr hab. Stanisław Pokorski – wiolonczelista i kameralista, urodził się w Dzietrznikach w powiecie wieluńskim w 1942 roku. Studiował w klasie wiolonczeli w poznańskiej uczelni muzycznej. Był członkiem Orkiestry Kameralnej „Amadeus”, koncertmistrzem Orkiestry Filharmonii Poznańskiej, grał w Collegium Musicorum Posnaniensium i Polskiej Orkiestrze Kameralnej Wojciecha Rajskiego. Koncertował także jako solista i kameralista. Był pedagogiem w Liceum Muzycznym im. M. Karłowicza w Poznaniu oraz w bydgoskiej Akademii Muzycznej im. F. Nowowiejskiego. 

Od 1978 roku pracował w poznańskiej uczelni w Katedrze Instrumentów Smyczkowych i Kameralistyki. Od 1983 roku pełnił obowiązki prodziekana, a następnie dziekana Wydziału Instrumentalnego. W latach 1993-1999 był prorektorem ds. artystycznych i naukowych. Rektorat Pokorskiego zamykają lata 1999-2005. Podczas obchodów 80-lecia instytucji, w 2000 roku przyznany został pierwszy doktorat honoris causa, którym wyróżniono światowej sławy dyrygenta Jana Krenza. Następny taki tytuł – w roku 2002 – otrzymał długoletni rektor poznańskiej Akademii i wybitny chórmistrz Stefan Stuligrosz. 

Znakomicie rozwijającą się, wielokierunkową i komplementarną współpracę uczelni z wieloma zagranicznymi ośrodkami akademickimi wzbogaciło wprowadzenie w 2001 roku programu Erasmus, ułatwiające wyjazdy stypendialne studentów oraz wymianę artystyczną, naukową i pedagogiczną pracowników Akademii ze szkołami partnerskimi. 

Wśród kolejnych przekształceń strukturalnych uczelni można wskazać dołączenie Zakładu Rytmiki (obecnie Katedra) do Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki. Powołane zostało Wydawnictwo Akademii Muzycznej, publikujące książki, płyty i materiały nutowe. Bardzo ożywione było życie koncertowe; dla przykładu – w jubileuszowym roku 2005, kiedy świętowano 80-lecie działalności instytucji, odbyło się ponad 50 ogólnodostępnych imprez muzycznych: koncertów symfonicznych, kompozytorskich, kameralnych, wokalnych, chóralnych, organowych, fortepianowych oraz spektakli. 

W 2000 roku został sfinalizowany drugi etap rozbudowy Akademii. Całe jej nowe skrzydło w plebiscycie „Gazety Wyborczej” uznane zostało za najpiękniejszy obiekt wzniesiony w Poznaniu w dziesięcioleciu 1990-2000. Po uzyskaniu działki przylegającej do budynku oraz środków finansowych m.in. z Funduszy Strukturanych Unii Europejskiej w lutym 2005 roku rozpoczęła się budowa sali koncertowej. 

W latach 2005-2012 stanowisko rektora sprawował prof. dr hab. Bogumił Nowicki – pianista i kameralista. Urodził się w Opolu w 1954 roku. Studia w zakresie gry fortepianowej odbywał w Poznaniu i uzupełniał w Hochschule für Musik und darstellende Kunst we Wiedniu. Był członkiem Chopin Trio, z którym koncertował w 24 krajach Europy, Ameryk Północnej i Środkowej oraz w Azji. 

W pierwszych latach swojej drogi pedagogicznej w Akademii Muzycznej w Poznaniu był asystentem Haliny Czerny-Stefańskiej, a przed podjęciem obowiązków rektora, w latach 1999-2005 był prorektorem ds. artystycznych i naukowych uczelni. 

Podczas jego rektoratu następowały dalsze zmiany w strukturze Akademii. Powołano Wydział V – Instrumentów Smyczkowych, Harfy, Gitary i Lutnictwa. Filia w Szczecinie zaprzestała działalności jako jednostka dydaktyczna poznańskiej uczelni. W ramach Wydziału II – Instrumentalnego powstały Zakład Instrumentów Historycznych oraz Zakład Jazzu i Muzyki Estradowej; w ramach Wydziału III – Wokalno-Aktorskiego – Zakład Pieśni i Kameralistyki Wokalnej. Tytułem doktora honoris causa zostali wyróżnieni: skrzypaczka i wieloletni profesor poznańskiej uczelni – Jadwiga Kaliszewska w roku 2007 i światowej sławy śpiewak – Wiesław Ochman w roku 2010. Podpisane zostały porozumienia z placówkami pedagogicznymi w Erewaniu, Moskwie, Tbilisi oraz w Bloomfield, Nowym Jorku i Oklahomie, a w gronie studentów znalazła się liczna grupa młodzieży z Chin. Swoje pierwsze edycje miały: Ogólnopolski Konkurs Młodych Skrzypków im. Eugenii Umińskiej, Europejski (obecnie Międzynarodowy) Konkurs Pianistyczny „Halina Czerny-Stefańska in memoriam” oraz Akademicki Konkurs Organowy „Romuald Sroczyński in memoriam”. 

Ofertę artystyczną Akademii wydatnie rozszerzyło oddanie do użytku w październiku 2006 roku nowej sali koncertowej – Auli Nova. Miejsce to niemal od razu zyskało akceptację poznańskich melomanów. Także fachowcy – Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa – docenili Aulę Nova, przyznając nagrodę w konkursie „Budowla Roku 2006” i nagrodę I stopnia w kategorii Obiekty Użyteczności Publicznej, a projektanta Jerzego Gurawskiego wyróżniono nagrodą im. Jana Baptysty Quadro. 

Przez ostatnie dwie kadencje – w latach 2012-2020 – Akademią kierowała prof. AMP dr hab. Halina Lorkowska – teoretyczka muzyki, historyczka, popularyzatorka muzyki. Jest rodowitą poznanianką, urodziła się w 1950 roku. Studiowała teorię muzyki w tutejszej uczelni muzycznej i uzupełniała swoje wykształcenie na Studiach Podyplomowych w warszawskiej Akademii Muzycznej – obecnie Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina. Doktorat obroniła na Wydziale Historycznym Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Tytuł dysertacji to Muzyka w Teatrze Polskim w Poznaniu 1875-1920. 

Popularyzuje muzykę, prowadząc koncerty organizowane m.in. przez Pro Sinfonikę, Filharmonię Poznańską i Akademię Muzyczną w Poznaniu. Od 1974 jest pedagogiem macierzystej uczelni, wykładała historię muzyki XX wieku, prowadzi seminarium prelekcji. 

 Dwukrotnie, w latach 2005-2012, pełniła obowiązki prorektora ds. artystycznych i naukowych. Podczas rektoratu Lorkowskiej uruchomiono studia III stopnia, a w czerwcu 2020 roku powołano Szkołę Doktorską. Na przestrzeni lat 2014-2017 wydziały Akademii uzyskiwały uprawnienia do nadawania stopni doktora i doktora habilitowanego. Zgodnie ze zmianami ustawy o szkolnictwie wyższym, w 2019 roku nastąpiła kolejna restrukturyzacja uczelni. Obecnie instytucję tworzą dwa wydziały: I – Kompozycji, Dyrygentury, Wokalistyki, Teorii Muzyki i Edukacji Artystycznej oraz II – Instrumentalistyki, Jazzu i Muzyki Estradowej. W znaczący sposób rozszerzyły się kontakty pomiędzy uczelniami partnerskimi w ramach programu Erasmus – to 121 placówek artystycznych w różnych częściach świata. Nadane zostały także kolejne doktoraty honoris causa – kompozytorowi prof. Andrzejowi Koszewskiemu w roku 2013 oraz altowioliście prof. Stefanowi Kamasie w roku 2020. W tym samym roku Akademia otrzymała tytuł Instytucji Kultury Zasłużonej dla Miasta Poznania. 

Spośród licznych nowych inicjatyw artystycznych Akademii wymienić należy m.in.: Ogólnopolski Konkurs Perkusyjny im. Jerzego Zgodzińskiego, Międzynarodowy Festiwal „Pracownia Fagocisty”, Grand Prix Polskiej Chóralistyki im. Stefana Stuligrosza, Międzynarodowy Konkurs Kompozytorski im. Andrzeja Koszewskiego. A wśród bardzo interesującej i niezwykle obfitej działalności koncertowej wydarzeniem niezwykle prestiżowym było prawykonanie w Farze Poznańskiej zamówionego dla uczczenia 100-lecia Akademii monumentalnego dzieła Zbigniewa Kozuba Te Deum na sopran, alt, tenor, recytatora, chór mieszany, organy i orkiestrę symfoniczną.

Obecnie stanowisko rektora piastuje prof. dr hab. Hanna Kostrzewska. 

Opracowanie tekstu: Teresa Brodniewicz

Skip to content